Tuệ Trung Thượng Sĩ Ngữ Lục giảng giải

Thả Trâu



Chánh văn:

Chợt hứng non Quy được bạn thân

Đồng hoang cam nhận kẻ mục đồng. 

Quốc vương ơn đức rộng như bể 

Tùy phận đôi phần nước cỏ xuân. 

Giảng: 

Chợt hứng non Quy được bạn thân

Đồng hoang cam nhận kẻ mục đồng. 

Làm bạn thân với non Quy tức là làm bạn thân với thiền sư Đại An, để chăn trâu ngoài đồng hoang. Ý Thượng sĩ nói ngài thích làm bạn với thiền sư Đại An ở núi Quy để chăn trâu. Vậy bạn đó là một đại thiền sư chứ không phải bạn thường. Sử ghi rằng: Một hôm nhân buổi thượng đường thiền sư Đại An bảo chúng: “Sở dĩ Đại An này ở tại núi Quy ba mươi năm, ăn cơm núi Quy, đại tiện núi Quy, mà không học thiền núi Quy, chỉ coi chừng con trâu. Nếu nó lạc đường hay vào trong cỏ, liền lôi nó lại. Nếu nó ăn lúa mạ của người, liền đánh đập điều phục nó. Đáng thương đã lâu chịu người rầy rà, hiện giờ nó đổi thành con trâu trắng đứng trước mặt, trọn ngày hiện sờ sờ đuổi cũng chẳng đi.” Thượng sĩ tự nói mình là bạn thân với ngài Đại An thì chắc rằng hai vị không thua không kém nhau.

Quốc vương ơn đức rộng như bể 

Tùy phận đôi phần nước cỏ xuân. 

Đất nước của Quốc vương lớn rộng như biển, nhưng trâu chỉ hưởng đôi phần đủ để nuôi sống thôi. Ý Thượng sĩ muốn nói rằng Quốc vương đối với ngài rất mến mộ và ban ân huệ cho ngài rất nhiều, nhưng Thượng sĩ chỉ nhận đôi phần đủ nuôi mạng sống, chứ không tham lam thụ hưởng của cải vật chất nhiều. Thật là đúng với tinh thần của người chăn trâu! Còn chúng ta bây giờ chăn trâu mà nay thả đồng này mai thả đồng nọ, bao nhiêu lúa mạ xanh mướt của người, chúng ta đều muốn lùa trâu thả ăn hết. Như vậy chúng ta chăn trâu mà tham lam quá! Thế nên tôi chủ trương bắt ở một chỗ sống đạm bạc tức là ăn ít ít, để lo chăn trâu thì rất phù hợp với tinh thần của Thượng sĩ dạy. Có như thế, chúng ta mới có cơ hội chăn trâu kỹ, và trâu mới thuần. Hiểu rồi chúng ta mới thấy giá trị của việc chăn trâu. ¤


Tip: You can use left, right, A and D keyboard keys to browse between chapters.